dinsdag 23 december 2014

Sound of Music - Musical Anterwerpen Stadsschouwburg



Intro

 Op dit moment speelt de musical “The Sound of Music” in de Stadsschouwburg in Antwerpen en het Capitole in Gent. Het is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Maria Rainer (Augusta Kutschera). De musical van Oscar Hammerstein II en Richard Rodgers ging op 16 november 1959 in wereldpremière op Broadway, maar het is vooral de verfilming ervan door Robert Wise uit 1965, met Julie Andrews in de hoofdrol, die het verhaal onsterfelijk heeft gemaakt. De film kreeg 5 oscars en is tot vandaag de meest bekeken film ooit.
We zijn juist terug van de voorstelling. Ik ben helemaal eens met bovenstaande samenvatting. Ze zijn wel twee fans rijker...

Vragen
Wie zijn de echte von Trapps en wat is hun levensverhaal? Wat is het verhaal achter het verhaal? Wat is het verschil tussen het zilverscherm en de realiteit?

De echt familie achter de rodgers en Hammerstein fantasie
De von Trapps waren geen Hollywood creatie, ze waren een bestaande familie van professionele zangers. Ze verschilden op vele vlakken ten opzichte van hun bejubelde schermversie. De echte Maria was niet lief, de kapitein niet streng en de kinderen moesten de hele dag werken en hadden geen tijd voor anderen dingen.

George Trapp was een echte marine officier. Hij trad toe in de marine als een jonge man maar al snel steeg hij in rang tot een duikbootkapitein. Toen in 1914 de Grootte Oorlog uitbrak mocht hij de Oostenrijkse zeekust vrijwaren van vijandige schepen. Door zijn succes werd hij bekroond met de rang van Baron. Wat inhield dat de Trapps vanaf toen “von” Trapp heetten. Toen in 1918 Oostenrijk werd verslagen was, werd de zeemacht ontbonden en zat hij zonder werk. Zonder de marine verloor George alle ambitie. Ook al was hij maar 38 jaar oud, hij ging nooit meer werken. Gelukkig voor hem moest hij ook niet werken. Hij was rijk getrouwd met Agathe Whitehead. De kleindochter van de uitvinder van de moderne torpedo. Ze kwam uit een enorm rijke familie. George trok zich terug in zijn villa met zeezicht en leefde een aristocratisch leven met zijn vrouw en hun zeven kinderen. Het ging hem echter niet voor de wind. Zijn vrouw en hun derde kind Maria, koosnaampje Mitzi, werden getroffen door roodvonk. Dat is een felle keelontsteking, veroorzaakt door een streptokok bacterie. Mitzi herstelde zich van de ziekte, haar mama overleefde de ziekte niet en stierf op 31 jarige leeftijd. Ze liet zeven kinderen na. De jongste was amper één jaar oud. Om het verleden achter zich te zetten verhuisde George zijn gezin naar Salzburg. Maar dat bleek niet te helpen. De pijn zat diep bij de familie. Vier jaar lang sleepte het gezin zich verder. Tot op een dag een jonge vrouw bij hun aanklopte en alles veranderde. 

Maria Augusta Kutschera was een novice uit het Nonnberg klooster van Salzburg. Op haar 21 jarige leeftijd droomde Maria er van om non te worden. Ze heeft haar ouders nooit gekend. Op haar derde verloor ze haar moeder aan een longontsteking. Haar vader had haar verlaten. Haar nonkel waar ze verbleef sloeg haar geregeld. Ze had een turbulente jeugd. Als tiener bezocht ze regelmatig de kerk. Dat deed ze om naar de gezangen te luisteren. Ze was niet praktiserend katholiek. Na een biecht besliste ze om zich de rest van haar leven toe te wijden aan God. Ze zocht een streng klooster en klopte aan bij het Nonnberg klooster. Voor dat ze een non werd moest ze haar bewijzen. Het leven van stilte en toewijding lag haar echter niet zo goed. Ze liep in de gangen, floot en maakte iedereen aan het lachen. Het bleek al snel dat het leven van een non niets voor haar was en ze kreeg dus ook niet de kans. Op een dag roept moederoverste haar en wijst haar de opdracht van kinderjuf toe voor een rijke weduwnaar met zijn zeven kinderen. Het was de wil van God om het klooster te verlaten en te werken bij de von Trapp-familie, zei de overste.  Tegen haar zin nam ze de bus naar de andere kant van Salzburg en kwam terecht in een wereld van weelde en luxe. Iets wat ze nooit heeft gekend. Ze nam de kinderen mee op picknicks en lange fietstochten door de bergen en steden. Ze kreeg het voor mekaar dat de zeven kinderen zongen als één groep. De kinderen en Maria zijn voor elkaar geboren. Zelfs de gepensioneerde kapitein lijkt blijer met haar in huis. Op een dag vraagt hij haar om hun tweede moeder te worden. Als antwoord stapt ze meteen naar moederoverste voor haar advies. De overste vertelt haar dat het de wil van God is om te trouwen met de kapitein. Maria zal uiteindelijk trouwen maar het werd een liefdeloos huwelijk. 
Ze hield zielsveel van de kinderen. Op 26 november 1927 trouwen George en Maria. Zij was 22 en de baron was 47. “Ik heb nooit van hem gehouden, alleen van de kinderen. Dus eigenlijk ben ik met de kinderen getrouwd.” schreef ze later in haar autobiografie.  De kinderen zelf waren er niet zo blij mee. Ze waren hun echte moeder nog niet vergeten en ze was eerder een grote zus voor hen. Ze riep en tierde tegen de kapitein als ze boos was. Hij slikte dit en had enkele weken recuperatie nodig na haar driftbuien.  Maar in goede en slechte dagen hadden ze elkaar trouw gezworen. Ze kregen samen nog drie kinderen. Rosmarie, Eleonore en de laatste was een jongen Johannes. Later kreeg ze toch gevoelens voor haar kalme begrijpende man. In september 1932 ging de bank met al het familiebezit op de klippen. Georg was alles verloren. Zijn eerste vrouw, zijn carrière bij de marine en zijn fortuin waren allemaal verdwenen. Ondanks dat hij zijn gezin amper kon onderhouden weigerde hij te werken. Hij vond dit onder hun status. Hij moest knippen in de onkosten. Verschillend onderhoudspersoneel werd ontslagen,hij sloot twee gedeeltes van het huis wat het makkelijker maakte om te onderhouden. Georg piekerde en deed echter weinig inspanning. Maria nam de touwtjes in handen. De lege kamers werden verhuurd aan de priesters en studenten van de katholieke universiteit. Van toen af elke keer als de familie zong, hadden ze een publiek. 


Vader Franz Wasner gaf ze tips hoe ze dingen konden verbeteren. Hij werd hun spirituele leider en manager. Het duurde niet lang of de familie klonk als een professioneel koor. Op een dag in 1936 hoort Lotte Lehmann, een beroemde sopraan operazangeres, de von Trapps tijdens een oefensessie zingen. Ze begrijpt direct dat ze gouden stemmen hebben. In de volgende dagen schrijft Maria ze in een lokale zangwedstrijd. Ze noemen zich het “Salzsburger Kammerchor Trapp”, “Den sjungande familjen”.  Ze wonnen de eerste prijs en hun carrière was gelanceerd. Op een wip krijgen ze meer aanvragen dan ze kunnen behandelen. In eerste instantie vond Georg het een schande dat zijn gezin moest zingen voor geld. Toch hadden ze het geld nodig. In 1936 startten ze een Europese tour. Ze zongen voor koningen en koninginnen, ze zongen zelfs voor Paus Pius XII. Op een dag kregen ze een aanvraag om te zingen op een verjaardag van één van de machtigste mannen van Europa, Adolf Hitler. Op de tijd dat ze de aanvraag ontvingen had Hitler zijn politieke lijnen al duidelijk gemaakt aan de bevolking. De Duitstalige landen moeten terug verenigd worden en Duitsland moest opnieuw een superieure staat worden.  Op 12 maart 1938 lopen de nazitroepen Oostenrijk binnen, de Anschluss is begonnen. De meeste inwoners van Oostenrijk verwelkomden de Duitsers. Dat was niet het geval voor de von Trapps. Georg geloofde niet in de idealen van de Nazi’s. Hij stond achter een onafhankelijk Oostenrijk. Dit gevoel was niet wederzijds. Ze vroegen aan Georg om in de Duitse marine te stappen. De oudste zoon mocht aanspraak maken op een topfunctie in het ziekenhuis van Wenen om een Joodse dokter te vervangen. Hoe aantrekkelijk het was, ze sloegen unaniem alle aanbiedingen af. Ze beslisten om Oostenrijk te verlaten. Hun huis wordt ingenomen door Heinrich Himmler en zal dienen als hoofdkwartier van de SS. Ze moeten echter geen bergen beklimmen zoals in de film, ze nemen de trein naar Italië. Met enkel één valies per man. Ze vertrekken om nooit meer terug te komen. De aristocraten worden vluchtelingen. Vanuit Italië vertrekken ze naar Londen en dan de Atlantische Oceaan over naar Amerika. Ze komen aan in New York. Ze werden een tijdje opgesloten maar door een persoon van de katholieke welzijn conferentie werden ze vrijgelaten. Bij hun aankomst regelde Maria een aantal concerten. Deze sloegen niet goed aan en de familie verdiende amper genoeg om te leven. Maria zocht en vond een manager voor hun zangkoor, Freddy Schang. De familie moest wel een aantal veranderingen doorvoeren. Ze moesten make-up dragen en een modernere, minder katholieke naam kiezen voor hun zangkoor. 
Ze werden de “Trapp Family Singers”. Door hun kleren en voorkomen leken ze nog steeds op vluchtelingen in plaats van artiesten. Tijdens een optreden slikt Maria een vlieg in. Ze keerde zich naar het publiek en zegt: ”Wat nog nooit gebeurd is, is gebeurd! Ik heb een vlieg ingeslikt.” Het publiek vond het geweldig. Maria begreep dat er meer interactie moest komen. Ze kwamen van de grond in Amerika. Ze trokken acht maanden per jaar rond in hun familiebus. De toeschouwers hielden van hun folk muziek en een moeder met haar tien zingende kinderen. Georg bood zijn diensten aan bij de marine van de VS maar ze sloegen zijn aanbod af. Hij zorgde voor de kleinste kinderen en temperde het super enthousiasme van zijn vrouw. Hij hield haar voetjes op de grond. Er was buiten de familie amper sociale omgang. Ze begreep als er relaties kwamen dat er weer nieuwe kinderen zouden komen en dat was moeilijk te combineren met het familiekoor. Ze hadden ook het geld niet om hun vleugels te spreiden. Ze hadden elkaar nodig om te overleven. In 1942 hebben ze geld genoeg om een huis te kopen. Ze vinden een plaatsje in Stowe, Vermont. Als je de afbeeldingen op internet ziet, weet je ook waarom. Het is net een stukje Oostenrijk in Amerika. Het deed hun denken aan de villa in Salzburg.

Maria wou niet alleen een rusthuis voor tussen hun tours maar ook een werkboerderij. Ze bouwden hun eigen huis, molken de koeien, plantten en oogstten… 


Ze startten hun eigen muziekkamp. Elke week kwamen er mensen meegenieten van de levensstijl van de von Trapps. In 1945 staat Alex Williamson erop dat ze een biografie schrijft om de groep te promoten. Het verkocht zo goed dat ze er in Hollywood lucht van kregen. Met Georg ging het minder goed hij werd ziek. De dokters stelden longkanker vast. Hij kon nog maar amper ademen. Op 30 mei 1947 liet hij zijn laatste zucht. De kapitein begroeven ze op een perceeltje achter de tuin. Nu de kapitein van het schip was, liep de familie vast. Zijn rustige begeleiding was weg. Maria was depressief en miste hem. De kinderen die nu rond de 20 waren, wouden hun eigen weg gaan. Dat was tegen de zin van hun moeder. Ze zette enorm veel druk op de groep om samen te blijven. Het isolement eiste zijn tol. Haar dochter van 18 loopt weg van huis de bossen in van Vermont. De hele nacht en dagen erna is ze spoorloos. Het hele gezin helpt zoeken. Drie dagen later vinden ze haar koud, hongerig en gedesoriënteerd terug. Maria ziet maar twee oplossingen een klooster of een geestelijk ziekenhuis. Maria laat haar opnemen en Rosmarie krijgt experimentele elektroshocktherapie. Maria dacht dat ze de beste beslissing nam. Rosmarie was de eerste die de zingende groep verliet. De volgende was de 29-jarige Johanna. Ze deed iets wat haar drie oudere zussen alleen maar van droomden, ze vertelde van haar trouwplannen. Dit was een brug te ver voor Maria en ze sloot Johanna op in haar kamer. Johanna wachtte tot het donker was en kroop toen uit haar venster vanop het tweede verdiep en liep weg met haar vriendje. Het hek was van de dam voor de anderen. Maria was verplicht om de verloren stemmen te vervangen door professionele zangers. Dit bracht geen soelaas. Maria moest op betere ideeën komen. Toen bedacht ze iets wat Europeanen al decennia lang deden. Ze vormde het huis om in een ski loge. De Trapp Family Loge bracht niet genoeg op. In januari 1956 stopt de groep na 20 jaar met zingen. De schulden stapelden zich op. Toen een Duitse productiehuis de rechten wou kopen van haar boek, kon ze geen neen meer zeggen. Zonder haar advocaat te raadplegen verkoopt ze de rechten voor 9 000 Dollar. Ze kan geen aanspraak maken op toekomstige gelden. Toen de Trapp Familia in 1956 in de zaal uitkwam, was het een schot in de roos. De film werd ook uitgebracht in Amerika. De talentvolle Broadway ster Mary Martin zag er een persoonlijk project in. 
De producenten Rodgers en Hammerstein staken een adembenemende show in elkaar onder de naam van: “The sound of music”. 16 november 1959 komt het stuk uit op Broadway. Het verhaal is enigszins aangepast. Maria vond het vervelend hoe de vader werd voorgesteld. Hij was niet de autoritaire vader maar de zachtaardige man voor zijn kinderen en Maria. In juni 1960 betaalt 20th Century-Fox het bedrag van 1,25 miljoen dollar voor de rechten om het boek te verfilmen. De stoutmoedige Maria dook op tijdens het filmen in Salzburg en eiste een rol in de film. In maart van 1965 verscheen de film op het zilveren doek. Het werd de populairste film in Amerika. Het verhaal van de Trapps bracht miljoenen geld op maar weinig liep terug naar de familie. Maria was wereldberoemd geworden. Ze deed variétés, lezingen, radio- en talkshows. In de laatste jaren van haar leven begaf haar hart het. Ze leed enkele beroertes. In maart 1987 ging ze in een coma. Met Eleonore aan haar zijde blies ze op 82-jarige leeftijd haar laatste adem uit. Ze kreeg een plaatsje naast de kapitein in de tuin. De sterke Maria hield ten alle tijden haar gezin recht al zag het er slecht uit. Op het einde leerde ze heel de wereld haar familie kennen. De naam van de Trapps blijft verder leven in de vele schooloptredens en musicals. God zij dank, misschien was dat ook de wil van Hem.

Weetjes
Edelweiss is geschreven voor de musical, het is geen volkslied.
De namen, leeftijden en sekse komt niet overeen met de werkelijkheid.
De muziek zat al in de familie voor Maria bij hun kwam wonen.
Niet Max Detweiler maar eerwaarde Franz Wasner deed dienst als manager.

PAV
De leerlingen moeten de maatschappelijke structuren en mechanismen kennen. Hier krijg je een beeld hoe een musical een deel van ons cultureel erfgoed is. Het kan een aanvulling zijn op hun muzisch-creatieve vorming. Geschiedenis (Anschluss, Nazisme, oversteek…) kan op een andere manier worden aangekaart.

Bronnen
http://www.marionetten.at/repertoire-en/the-sound-of-music-en
http://nl.wikipedia.org/wiki/The_Sound_of_Music_%28musical%29
http://www.nieuwsblad.be/cnt/g61b987a
http://nl.wikipedia.org/wiki/Georg_von_Trapp
http://en.wikipedia.org/wiki/Georg_Johannes_von_Trapp
http://nl.wikipedia.org/wiki/Maria_von_Trapp
http://www.trappfamily.com/story
http://www.archives.gov/publications/prologue/2005/winter/von-trapps.html
http://www.imdb.com/name/nm0903125/bio
http://en.wikipedia.org/wiki/Lotte_Lehmann
http://nl.wikipedia.org/wiki/Anschluss
https://www.youtube.com/watch?v=7q9UVRQ5gZ4 **** NVT
http://www.radio2.be/de-madammen/sound-of-music ****
http://www.nieuwsblad.be/cnt/g61b987a
http://www.nieuwsblad.be/cnt/g61b987c
http://www.10tips4trips.info/2014/11/25/the-sound-of-music-waar-gebeurd/

2 PDF's
einelegende.pdf
louel-soundofmusic-vriendin.pdf

De Gierenclub – Caryl Strzelecki & Rudi Vranckx – Striproman



Boek
Op onze school stonden twee grote koffers van de Provinciale bibliotheek. Scholen kunnen gratis deze koffer uitlenen. Hij is gevuld met een fijne selectie van zo’n honderd strips en graphic novels. Met mijn gezonde nieuwsgierigheid ben ik eens gaan piepen. De Gierenclub lag helemaal bovenaan op de stapels boeken. Het noodlot moet je niet uitdagen dus heb ik hem zorgvuldig begeleid naar mijn boekentas. 




Op Facebook volg ik Rudi Vranckx met zijn groep “In het spoor van Rudi Vranckx”. Nu is hij niet zoveel meer bezig met de Arabische Lente maar wel met verslaggeving rond Gaza en Israël. Dat wordt hem door sommige groepen niet in dank afgenomen.

Achterplat
De waarheid is het eerste slachtoffer van de oorlog. Terwijl de revolutie de Arabische wereld in vuur en vlam zet, proberen oorlogsjournalisten te tonen wat er gebeurt. Maar wat ze hebben gezien en meegemaakt gaat vaak ons bevattingsvermogen te boven. In De Gierenclub vertellen Rudi Vranckx en Caryl Strzelecki hoe oorlog, geweld en omwenteling de levens van gewone mensen verwoesten. Deze autobiografische striproman toont op adembenemende wijze wat we niet gezien hebben op het scherm, niet gelezen hebben in de krant. We reizen, in het spoor van de revolutie, van Tunesië, Egypte en Libië tot in Syrië waar ieders leven in gevaar is en de nieuwsjager uiteindelijk zelf het wild wordt. Het leven van een reporter is er één van ontmoetingen met mensen die hoop en wanhoop delen. Uiteindelijk komt De Gierenclub in Gaza terecht, jammer genoeg. Stopt het dan nooit?


Vragen
Wat bezielt Rudi om zijn leven op het spel te zetten?
Hoe komt hij op het idee om een striproman te maken?
Wat is de Gierenclub?
Welke boodschap wil hij ons brengen? (verhalen/berichtgeving niet altijd mag gebracht worden, jacht op journalisten.)

Stopt het dan nooit? 
Het is niet Rudi zelf die op het idee is gekomen om een striproman te maken. Het idee kwam van Caryl Strzelencki. Hij contacteerde Rudi langst Facebook. Hij wou het concept gebruiken van Joe Sacco, een Amerikaanse striptekenaar die afkomstig is uit Malta. Joe trekt zelf naar oorlogsgebieden zoals Gaza en Joegoslavië om daar zijn verhaal om te zetten naar een strip. Dat zag Caryl niet echt zitten dus ging hij op zoek naar iemand die zijn ogen er oren wou zijn. Met schetsen uit Rudi zijn boek, “Het gezicht van de oorlog”, spraken ze af. Ze kozen een onderwerp dat actueel was, namelijk de Arabische Lente. Caryl had een aantal schetsen bij van Kadaffi, de dictator die werd vermoord in Libië. Hij kan op die manier details laten zien die anders verloren gaan omdat de filmpjes te snel gaan. De bedoeling van Caryl was om de innerlijke gevoelens van Rudi bloot te geven. Dat kon alleen maar als hij zich helemaal open stelde voor dit concept. Caryl denkt dat de oorlogsjournalisten het op één of andere manier niet kunnen loslaten. Toch gaan ze niet onbezonnen naar daar. Het is een berekend risico. Rudi zorgt dat hij goede afspraken heeft met zijn “fiksers”, veiligheid komt op de eerste plaats. Als Caryl de videoboodschappen bekijkt van hem heeft hij toch bedenkingen met de veiligheidsmaatregelen die Rudi treft. Blijkbaar is veiligheid een perceptie. Hij gebruikt drie stijlen om de verhalen op papier te zetten. Een realistische stijl, een karikaturale stijl en een stripstijl. De karikaturale stijl moest hij gebruiken om de deadline van het boek te halen.
In de inleiding vertelt Rudi hoe delen van zijn documentaire “De revolutieroute” over de Arabische Lente nog een achterliggend verhaal heeft. Zijn fascinerende, intense persoonlijke zoektocht zoals hij dat omschrijft. De Gierenclub bestaat echt! Het is een losse groep van reporters die naar de oorlog trekken. De Gierenclub ontmoeten elkaar waar het bloed heeft gevloeid of ellende heerst. Ze is opgericht na de dood van Chris Hondros en Tim Hetherington in Misurati te Libië. Met de striproman wordt opgedragen aan al de gedode collega’s.

Homs

De reis start met een flashback uit Homs waar de VRT-ploeg van Vranckx slachtoffer werd van een aanslag. “Ik besef nu pas dat ik Homs niet zomaar kan vergeten. Sindsdien voel ik met ook een beetje anders.” In het stukje zie je Rudi naar Homs trekken met een vrouwelijke vertolkster die niet echt affectie heeft met het regime. Ze worden niet naar de opstandige wijken gebracht maar naar aanhangers van de regering. Rudi krijgt massa’s propaganda over zich. De lokale bevolking zijn zelf bang van de Mukhābarāt. Het is de Arabische term voor inlichtingendienst. Hij wordt bestookt met gsm’s waar beelden van onthoofdingen en andere gruwelijkheden op staan. Het ene al gruwelijker dan de andere. Dan klinkt er plots een luide knal. Er wordt speciaal voor hen een show georganiseerd. Ze gaan samen met een paar mannen op een dak kijken waar de granaat is ingeslagen. Deze heeft blijkbaar een school geraakt. Ze komen in het midden van een chaos terecht. Blijkbaar loopt het nu niet meer zoals gepland was. Een meisje is geraakt door een granaat. Alles lijkt nu trager te gaan, als in een waas. Nu blijkt dat Gilles, de Franse collega, de laatste granaat heeft opgevangen. Het dringt hem door dat hij door het oog van de naald is gekropen.

Tunesië
De Arabische Lente of Jasmijnrevolutie is gestart in Tunesië. De bevolking was de werkloosheid, corruptie, hoge voedselprijzen en de politiek van Ben Ali beu. Mohammed Bouazizi zag geen toekomst meer in zijn land en stak zichzelf in brand. Als reactie kwamen de mensen op straat in Sidi Bouzid. Ondanks de noodtoestand bleef het protest maar duren. Ben Ali verliet op 14 januari 2011 Tunesië en vluchtte naar Saoudi-Arabië. De staatspolitie en de RCD, de voormalige regeringspartij, werden opgedoekt.

Rudi trekt naar Tunesië en bezoekt Mohammed zijn graf en doet een gesprek met zijn moeder. Ze is verdrietig en woedend tegelijk. Ze doet heel het verhaal aan Rudi. Het liefst van al ziet ze de schuldige branden in de hel. Hij heeft ook nog een gesprek met een betoger van de broodrellen. Hij doet heel het relaas over de honger, armoede en corruptie in zijn land. De (jongere) mensen zijn radeloos. Ze willen werken en brood op de plank. De betogers worden getrakteerd op gasgranaten en kogels. Het liefst van al willen ze vluchten naar Frankrijk of Italië. “Ik word liever opgegeten door de vissen dan door de mensen.”  Na Mohammed hebben nog tientallen anderen zich ook in brand gestoken, echte martelaren. Caryl en Rudi praten over de jongens die toch de moed hebben om tot die daad over te gaan. Het moet verschrikkelijk zijn, de pijn ondraaglijk. Hosni Gallii is een man die het toch heeft overleefd. Hij vertelt aan Rudi hoe hij werd gefolterd en tot zelfverbranding werd aangezet. Nu is hij hulpeloos en volledig afhankelijk van zijn zus. Na het gesprek zit Rudi er verslagen bij. “Wat een rotstiel soms.”

Egypte
Egypte ontsprong de dans niet. Op het Tahrirplein in de hoofdstad van Caïro staan duizenden mensen. Met sociale media trommelen ze jongeren op om te protesteren. Op 11 februari 2011 treed Hosni Moebarak af.
Terwijl de collega’s van Rudi waren vertrokken, volgt hij, met zijn roze sjaal, vanop het balkon het spektakel. Huraya! Is het meest geroepen woord op het plein. Vrijheid! Hun botten worden gebroken, traangas, kogels… Het lijkt wel oorlog. Elke dag gebeurt er wel iets nieuws. Plots zijn er tanks en sluipschutters. Door het geweld eisen de mensen het vertrek van Moebarak.

Caryl en Rudi praten over Aza Helal, de vrouw die een gesluierde vrouw hielp toe ze werd afgeranseld op Tahrirplein. Hij zoekt ze op in Egypte. Ze bood de andere vrouw hulp maar deelde mee in de klappen. Maar de klappen breken haar niet, integendeel, ze zit nu vol met hoop. Ze is niet meer bang en wil terug naar Tahrirplein. Ze zal daar blijven tot het doel bereikt is. Uiteindelijk zegt Omar Soeleman, de vice-president van Egypte, dat Moebarak zal aftreden als president van de Republiek. De Hoge Militaire Raad neemt het bestuur van het land over. Het feest barst los. Allāhu akbar! Moebarak is weg maar wat komt er in de plaats…

De meest indrukwekkende vrouw en grootste heldin die Rudi tegenkomt is Nawal El Saadawi. De Egyptische schrijfster Nawal El-Saadawi is 81, ze vecht al heel haar leven tegen de dictatuur, en ze is nog steeds onvermoeibaar. 'We zijn naar buiten gekomen. Ze kunnen de rivier niet stoppen, ze kunnen de zee niet stoppen. Wij zijn met miljoenen. Het is onvermijdelijk.' Ze heeft zicht bevrijd van haar angst om te sterven. Ze is VRIJ!

Libië

Van Egypte gaan we naar een andere dictator Moammar Mohammed al-Qadhafi. De altijd flamboyante leider van Libië die al sinds de geweldloze coup in 1969 aan de macht was, stierf op 20 oktober 2011 door de wapens van de rebellen. De grenzen die al meer dan 20 jaar gesloten waren voor Rudi, waren plots open. 




In zijn laatste boodschap ontkent Khaddafi de protesten en zegt dat de mensen van hem houden. Ze zijn bereid om hun leven te geven voor hun leider. Ari, de chauffeur van is in alle staten over de speech. Volgens hem hebben de opstandelingen niets met Al Qaeda te maken. Ze volgen het spoor van de revolutie. Van Tobrouk tot Benghazi. Na de hoofdstad Tripoli is Benghazi de tweede stad van het land. Het is de stad van de opstandelingen.  De vonk van de Arabische Lente treft als eerste deze stad. De oproerpolitie van Khaddafi smoort de prille opstand in bloed. Er vallen tientallen doden. Verschillende legereenheden kiezen de kant van de rebellen. Rudi krijgt de kans om te praten met een deserteur. Hij neemt hem mee naar de kazerne van Katiba waar Ziu, een 49 jarige gewone man, een aanslag pleegde. Deze werd daarna ingepalmd door de rebellen. Hij laat Rudi de folterkamers zien van het oude regime.
Rudi en de een paar collega’s trekken naar Misurata. Een stad die lange tijd belegerd werd door de troepen van Khaddafi. Tijdens de belegering vielen naar schatting duizend slachtoffers.

Ze bezoeken een schooltje waar kinderen worden opgevangen met trauma’s van de oorlog. Als de begeleider wapens laat zien die ze hebben buit gemaakt, zien we hoe diep de wonden zijn van de kinderen. Spontaan beginnen ze te wenen. Met blokken maken ze wapens en roepen “Pang! Pang!”. Wat de begeleider ook probeert, de jongen maakt steeds wapens.
Rudi vertelt Caryl over de dood van twee collega’s, Tim en Chris. Het waren goede fotografen. Ze hadden ervaring, zeker geen cowboys. Op dat moment richtte Peter van Human Rights Watch de Gierenclub op. Het zijn broeders zonder wapens, met alleen maar een pen, een camera en microfoon. Rudi is aangeslagen van deze aanslag. Hij verwoordt het zo: “Soms ben je op het verkeerde moment op de verkeerde plek en dan heb je pech. Je kan enkel proberen de risico's zo klein mogelijk te maken. Door 's nachts binnen te blijven, bijvoorbeeld, of door enkel naar het front te gaan als dat écht nodig is.”

Dood Khaddafi

Op 20 oktober wordt Khaddafi gedood. Dit laat Caryl zien in een zestiental bladzijden. De enige zwarte bladzijden in het boek. Het zijn de zwarte bladzijden van de geschiedenis. Khaddafi is in koele bloede vermoord zonder proces. In een democratie is er een rechtstaat en worden de mensen berecht. Rudi vindt het jammer dat hij niet voor het Internationaal Gerechtshof is moeten verschijnen. “Wie met het zwaard leeft, zal door het zwaard vergaan.”

Syrië
Het boek eindigt waar het verhaal begon, in Syrië. Het bolwerk van verzet tegen Bashar Al-Assad.
Clandestien sluipt Rudi Syrië binnen met een paar radicale die hem veiligheid garanderen. De valken van Sham. In het midden van de nacht nemen ze een smokkelroute door niemandsland. “Moeilijk gaat ook als de werkelijkheid niet getoond mag worden. Het is de langste kilometer uit Rudi zijn leven. De volgende ochtend worden ze gebombardeerd door laagvliegende gevechtsvliegtuigen. Ze gaan op pad om de gevolgen te zien. Sinds de VN-waarnemers zijn vertrokken, regent het vaak bommen op de verschillende dorpen.
Assad leert van andere dictators. Hij is de grens van terugkeer voorbij. Niets zal hem stoppen, nog steeds loopt hij op vrije voeten. Volgens de Telegraaf zijn er al 1 000 000 gewonden en 200 000 doden door de burgeroorlog in Syrië. De oorlog duurt al ruim drie jaar.

Riviermoorden
Het verhaal van de riviermoorden gaan over gewone mannen die vermoord worden en gedumpt in een rivier in Aleppo. De mannen worden gefolterd, de handen achter hun rug gebonden en in het water gesmeten. Hisham Zayad houdt van de slachtoffers haarstukjes bij zodat er DNA-bewijs is voor latere identificatie. Ze begraven de mannen en geven de graven een nummer zodat familieleden ze kunnen terugvinden. Op zijn laptop staan de gegevens van 225 lijken. En een film waar het allemaal mee begon. Hisham verdenkt de Shabiha, een criminele militie gedoogd door de regering. Hij hoopt dat de schuldigen worden berecht.

Stopt het nooit?
Op het einde van het boek vraagt Caryl aan Rudi of de gruwel went. “Nee, bij mij toch niet. En bij de meeste collega’s ook niet. Als je te veel eelt op je ziel krijgt, kan je beter stoppen.”

De volgende trip die hij wil maken is naar Gaza. Op het moment dat ze in Syrië zaten begon het plots bommen te regenen op Gaza. Caryl tekent als laatste afbeelding de World Press Photo van 2013 over. (Paul Hansen) Deze oorlog ligt nog gevoeliger.  

Op sommige sites wordt De Gierenclub als anti-semitisten afgeschilderd. Vooral door de pro-Israël lobby. Ze verwijten de reporters om de Palestijnen te willen behagen en geven daarom foutieve informatie. Ze zijn ook niet te spreken dat de Facebookgroep geheim is. Er wordt volgens hen van alles besproken wat het daglicht niet mag zien.

De vierde macht
In een democratisch land spreken we van de pers als vierde macht. Ze brengen ons objectieve informatie over het reilen en zeilen van het land. Dit is ook geen probleem want er bestaat hier persvrijheid. Journalisten vliegen hier niet in de gevangenis omdat ze dingen aan het licht brengen. Ze mogen hun bronnen beschermen. In niet-democratische landen ligt dat wat gevoeliger. Daar is het de vierde onmacht. Ze willen geen pottenkijkers en jagen op journalisten. Ze verdwijnen in de gevangenis of zoals in Syrië worden ze beschoten of vermoord. Soms staat de vierde macht machteloos.

Actua
Rudi kan je volgen op Facebook met deze link:
Na de “reis” van Rudi en zijn vrienden is er een nieuw fenomeen gekomen. IS is opgericht door een Jihadistische-salafistische (soennieten) militie. Ze hebben delen van Irak en Syrië geclaimd als kalifaat. Het gebied waar ze actief zijn was vroeger de Levant. Elke dag verschijnen er nog steeds artikels uit Syrië met de meest gruwelijke verhalen. 


Het liefst onthoofden ze de tegenstanders
Verkiezingen in Tunesië




PAV
Met dit onderwerp kan je een aantal wereldproblemen bespreken met de leerlingen. Wij leven in een goed en vrij land waar iedereen veel rechten heeft en van bescherming van de staat kan genieten. Dit is in sommige landen niet het geval. Daar leven de kinderen in angst en ontbering. We zijn ook dikwijls bezig met de leerlingen over actualiteit. Die wordt gebracht door journalisten. Het is een fijn onderwerp om te verdiepen in het werk van journalisten. Je kan een uitstap maken naar een redactie, zelf journalist zijn voor een dag, een journalist uitnodigen als expert, een stuk schrijven voor de schoolkrant…

Bronnen
https://www.youtube.com/watch?v=_3xUyNN6xQs
https://www.youtube.com/watch?v=QpDWoRKESG4
http://www.schamper.ugent.be/534/boek
http://www.cuttingedge.be/boekenstrips/rudi-vranckx-caryl-strzelecki-%E2%80%98de-gierenclub%E2%80%99
http://cobra.be/cm/cobra/boek/boek-strip/1.1728472
http://www.radio1.be/programmas/vandaag/strip-de-gierenclub
https://brabosh.com/2013/05/27/pqpct-pwr/
http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/cultuur%2Ben%2Bmedia/media/1.1721250
http://www.nd.nl/artikelen/2014/maart/28/de-arabische-lente-in-stripvorm
http://nl.wikipedia.org/wiki/Caryl_Strzelecki
http://nl.wikipedia.org/wiki/Rudi_Vranckx
http://nl.wikipedia.org/wiki/Arabische_Lente
http://www.knack.be/nieuws/wereld/3-jaar-arabische-lente-komt-er-ooit-een-einde-aan-de-onrust-1/article-normal-506905.html
http://www.canvas.be/programmas/dockland%3A-de-revolutieroute/server13251916a%3A13a96de7ae0%3A-5cfe
http://www.nrc.nl/nieuws/2011/12/30/het-jaar-van-de-arabische-lente-deel-vijf-libie/